Prostaatkankerbehandeling in één week dankzij MRI-geleide bestraling even veilig en precies

13 november 2025

Patiënten met prostaatkanker kunnen hun bestraling voortaan in één week afronden in plaats van in vier à acht weken. Dat blijkt uit de eerste resultaten van de PROSEVEN-studie van het UZ Brussel, die recent werden gepubliceerd in het gerenommeerde Europese oncologie tijdschrift Radiotherapy & Oncology. De studie bevestigt hiermee de voordelen van dit type bestraling. Dankzij de techniek waarbij radiotherapie wordt gestuurd door MRI-beelden, blijft de totale duur van de behandeling korter. De behandeling is veilig, precies en wordt goed verdragen.

Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen in België, met elk jaar meer dan 10.000 nieuwe diagnoses. De behandeling bestaat vaak uit radiotherapie, die traditioneel over meerdere weken wordt gespreid. De aanpak met MRI-geleide bestraling kan die duur drastisch verkorten, met behoud van levenskwaliteit voor de patiënt en minder belasting voor de zorg.

Van zeven weken naar zeven dagen

Tot enkele jaren geleden duurde een standaard radiotherapie bij prostaatkanker vier tot acht weken, met dagelijks een korte sessie in het ziekenhuis. In de PROSEVEN-studie onderzocht het UZ Brussel of de volledige behandeling ook kon worden afgerond in vijf sessies binnen één week, zonder verlies aan veiligheid of effectiviteit.

Tussen 2021 en 2024 namen 132 patiënten deel aan de studie. Zij werden behandeld met de MRI-Linac, een toestel dat een MRI-scanner combineert met een bestralingsmachine. Dankzij die technologie kunnen artsen een tumor tijdens de behandeling live volgen en de straling tot op de millimeter bijsturen.

“Met de MRI-Linac kunnen we een behandeling aanbieden die korter, comfortabeler en tegelijk preciezer is. De PROSEVEN-studie bevestigt nu de voordelen van dit type bestraling.”, zegt prof. dr. De Ridder, CEO van het UZ Brussel en Gewoon Hoogleraar Radiotherapie aan de VUB.

Gerichter bestralen dankzij MRI

Met de MRI-Linac kan bij elke behandelsessie vlak vóór de bestraling een nieuwe MRI-scan worden gemaakt. Verder wordt er tijdens de behandeling continue MRI-beelden genomen om de positie van de prostaat te blijven volgen en het bestralingsplan op het moment zelf eventueel nog bij te sturen.

De ligging van de prostaat kan namelijk van dag tot dag veranderen, onder meer door verschillen in blaasvulling, darminhoud of spiertonus. Door het plan zo aan te passen, kan de bestraling met veel grotere precisie worden uitgevoerd.

“Het is alsof we elke dag een gepersonaliseerde bestraling toedienen, volledig afgestemd op de specifieke patiënt,” licht prof. dr. Thierry Gevaert, klinisch fysicus, toe. “Bij klassieke beeldgestuurde bestraling moesten we vertrouwen op het initiële bestralingsplan, waardoor we meer gezond weefsel moesten bestralen om de precisie te behouden.”

Veilig en goed verdragen

De resultaten van de PROSEVEN-studie tonen aan dat de kortere behandeling veilig is en goed wordt verdragen.

Geen enkele patiënt kreeg ernstige bijwerkingen.

35% van de patiënten had tijdelijk lichte tot matige plasklachten,
5% ervoer kortdurende lichte darmklachten (dunnere stoelgang, constipatie of een kleine hoeveelheid rectaal bloedverlies),
beide verdwenen doorgaans binnen drie maanden.

De levenskwaliteit bleef stabiel: patiënten gaven aan dat ze snel herstelden met weinig tot geen impact op hun dagelijkse activiteiten. Vermoeidheid of pijn kwamen slechts beperkt voor en verdwenen meestal binnen de eerste maanden.

Een stap vooruit voor patiëntcomfort en zorgduurzaamheid

De kortere behandeling heeft ook praktische voordelen. Patiënten hoeven nog maar vijf keer naar het ziekenhuis te komen. Dat betekent minder belasting voor wie werkt, ouder is of verder van het ziekenhuis woont.

Ook voor het zorgsysteem is dit een winst: minder verplaatsingen, minder materiaalverbruik en minder personeelsinzet per patiënt. De MRI-Linac-techniek toont zo dat technologische vooruitgang en doelmatig zorggebruik hand in hand kunnen gaan.

Het UZ Brussel pionier in MRI-geleide bestraling

Het UZ Brussel was in 2021 het eerste ziekenhuis in België dat de MRI-Linac in gebruik nam. Met de PROSEVEN-studie bevestigt het centrum zijn pioniersrol in Europa op het vlak van MRI-geleide radiotherapie.

De komende jaren volgen studies met langere opvolging en toepassingen bij andere kankertypes, zoals rectumkanker.

“Deze technologie verandert de manier waarop we radiotherapie geven,” besluit prof. dr. De Ridder. “We kunnen preciezer behandelen, sneller afronden en tegelijk de levenskwaliteit van onze patiënten verbeteren. Dat is waar het uiteindelijk om draait.”