1 jaar MRI-gestuurde radiotherapie: veelbelovende resultaten voor prostaat- en endeldarmkanker
27 oktober 2022
Het UZ Brussel nam een jaar geleden, als eerste centrum in België, een MRI-Linac in gebruik. Dit toestel bestraalt patiënten met hoge precisie dankzij MRI-beeldvorming voor en tijdens de behandeling. Dit betekent een gerichtere radiotherapie in een kortere tijdspanne met minder bijwerkingen en hogere genezingskansen.Het UZ Brussel bestraalde het eerste jaar 204 patiënten, waaronder 142 patiënten met prostaatkanker en 31 met endeldarmkanker. De eerste resultaten tonen aan dat MRI-gestuurde bestraling een positieve impact heeft op de levenskwaliteit van vele patiënten, onder meer bij prostaatkanker. Bij de helft van de patiënten met endeldarmkanker verdween de kanker en was een operatie niet langer nodig. Verder onderzoek is nodig om de eerste resultaten te bevestigen. De technologie wordt nu ook ingezet bij mensen met borst-, long-, lever- en pancreastumoren.
Veelbelovende eerste resultaten: de tumor verdween volledig bij de helft van patiënten met endeldarmkanker
Intussen werden 31 patiënten met endeldarmkanker (een tumor in het laatste deel van de dikke darm) behandeld. Bij meer dan de helft van de patiënten die de behandeling volledig hebben afgerond, was een operatie niet meer nodig omdat de tumor volledig was verdwenen.
Bij endeldarmkanker is een operatie vaak de meest aangewezen behandeling. Patiënten krijgen volgens internationale richtlijnen eerst radiotherapie gevolgd door chemotherapie. Deze preoperatieve behandeling is nodig om het verwijderen van de endeldarm en het omliggend vet nadien te vergemakkelijken, het risico op lokaal herval te verkleinen en de overleving te verbeteren. Patiënten bij wie de tumor volledig verdwijnt tijdens de behandeling hoeven zelfs niet geopereerd te worden.
Prof. Mark De Ridder, diensthoofd Radiotherapie in het UZ Brussel en coördinator van het oncologisch zorgprogramma: “Ditheeft uiteraard een positieve impact op de levenskwaliteit. Een amputatie van de endeldarm gaat immers gepaard met heel wat hinderlijke bijwerkingen, zoals diarree, buikpijn en incontinentie. Een kunstmatige anus heeft daarenboven vaak een nefast effect op het zelfbeeld van de patiënt. Mede dankzij de hoge precisie bestraling op MRIdian vertoonde de helft van de behandelde patiënten een complete respons en verdween de tumor. Verder onderzoek is nodig om deze eerste resultaten te bevestigen.”
MRI-gestuurde radiotherapie veilige en efficiënte behandeling voor prostaatkanker
Bij patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker, waarbij de tumor binnen het kapsel van de prostaat blijft, biedt radiotherapie een volwaardig alternatief voor een chirurgische verwijdering van de prostaat. Klassiek gebeurt de bestraling in 4 tot 8 weken. Van de 142 prostaatkankerpatiënten werden er 83 op 5 dagen behandeld. Slechts 1 van deze patiënten ontwikkelde een graad 3 (ernstig of medisch significant) neveneffect, dat kort na de behandeling herstelde.
Prof. Mark De Ridder: “Onze pilootstudie toont dus aan dat een MRI-gestuurde radiotherapie een veilige behandeling van prostaatkanker in 5 opeenvolgende werkdagen toelaat. Hierdoor vermindert de last van de verplaatsingen en verbetert de levenskwaliteit van onze patiënten.”
Nu ook voor borst-, long-, lever- en pancreastumoren
Na de succesvolle implementatie van MRI-gestuurde radiotherapie voor de bestraling van dikke darm- en prostaatkanker, komen nu borst-, long-, lever- en pancreastumoren aan de beurt.
Prof. Thierry Gevaert, adjunct-diensthoofd Radiotherapie: “De eerste 3 van deze tumoren bewegen in belangrijke mate met de ademhaling. Op MRIdian krijgen de patiënten niet enkel een MRI voor aanvang van de behandeling, maar ook continu tijdens de behandeling. Dit laat toe om de bestraling continu te sturen aan de hand van de beweging van deze tumoren. Op die manier worden borst-, long- en levertumoren gerichter bestraald en wordt het omliggend gezond weefsel gespaard.
Prof. Mark De Ridder: “Pancreaskanker heeft ondanks de vooruitgang in de chirurgische aanpak en de systemische behandeling een slechte prognose. Dankzij MRI-gestuurde radiotherapie zal een ablatieve of vernietigende dosis stralen aan moeilijk opereerbare tumoren toegediend worden om de genezingskansen te verhogen.”
Karolien De Prez